دومین کنفرانس حکمرانی و سیاست گذاری عمومی

مشارکت‌کنندگانی که با موسسات اتحادیه اروپا آشنا بودند، اعلام کردند که باز بودن سیاست‌ها در 5 سال اخیر با پیشرفت‌هایی همراه بوده است و محیط درون موسسات با تغییر محیط پیرامون آن‌ها، تغییر کرده است.

یکی از مقامات رسمی کمیسیون اروپا اظهار داشته است که " انواع مختلفی از رویکردهای مشمولیت شهروندان در حال ظهور هستند. تغییرات کوچک‌تر از بین می‌روند؛ بنابراین مقایسه وضعیت قبلی و کنونی کار دشواری است. موسسات نسبت به گذشته بسیار بازتر شده‌اند که البته این به این معنی نیست که دموکراسی کاملی و جامع برقرار است ولی با این حال وضعیت در حال بهتر شدن است".

 این پیشرفت اخیر توسط راهکارهای مشارکتی که هم‌اکنون در قسمت‌های مختلف موسسات اتحادیه اروپا در جریان است، نشان داده می‌شود.

1- گفتگوی شهروندان

طرح‌ "گفتگوی شهروندان" در ابتدا قسمتی از برنامه «سال (2013) شهروندان اروپایی» بود. این طرح‌ ابزاری محلی‌سازی‌شده برای کمیسیونرهای اروپایی و نمایندگان ملی/منطقه‌ای/محلی است که هدف آن‌ تعامل با شهروندان در یک کشور یا منطقه خاص، گوش فرا دادن به دغدغه‌ی آن‌ها و شنیدن روایات مربوط به چگونگی تاثیر پذیرفتن آن‌ها از سیاست‌های اتحادیه اروپا در نواحی خاص، می‌باشد. طرح "گفتگوی شهروندان" در آوریل سال 2013 میلادی برگزار شد و به عنوان قسمتی از ارزیابی سال شهروندان اروپایی مورد بررسی و آزمایش قرار گرفت که به طور کلی مثبت قلمداد شدند.

2- تنظیم‌گری

تنظیم‌گری به طور صریح بیان می‌کند که نباید سیاست‌ها را تحمیل کرد بلکه باید بر اساس شفافیت و تعهدات، آن‌ها را به طور جامع آماده کرده و فراهم ساخت و به نظرات افراد تاسی‌پذیر از امر قانون‌گذاری گوش فرا داد تا روند پیاده‌سازی سیاست‌ها تسهیل گردد. تنطیم‌گری شامل موارد زیر می‌باشد:

• ایجاد یک شبکه پورتال برای رهگیری مزیت‌ها و ایده‌ها
• خاطر نشان کردن بازخورد پیشنهادات در سراسر چرخه عمر و نقشه راه؛ زمانی که یک مزیت از طریق مشاوره عمومی برای ارائه بازخورد به پارلمان و شورای اروپا  در طی یک بحث قانون‌گذاری مورد بررسی قرار می‌گیرد.
• پیشرفت در یادداشت‌های توضیحی با مشخص کردن ضرورت قانون‌گذاری
• یک فرآیند ثابت و همیشگی برای جمع‌آوری بازخوردهای ناشی از تنظیم‌گری
• یک بستر خارجی برای بررسی و تدقیق ارزیابی و تخمین اثرات

3- ابتکار عمل شهروندان اروپایی

 طرح "ابتکار عمل شهروندان اروپایی" در معاهده لیسبون و در تلاشی جهت ایجاد مکانیسمی برای ارائه مجوز به مشمولیت بیشتر شهروندان در توسعه سیاست‌گذاری اتحادیه اروپا، معرفی و پایه‌ریزی شد. یک میلیون شهروند اتحادیه اروپا از حداقل 7 ایالت عضو درخواست خود را برای عضویت در این طرح ثبت کرده‌اند. پس از ارسال درخواست توسط شهروندان، کمیسیون و پارلمان اروپا شرایط آن‌ها را خصوصا از جنبه بودن در حوزه‌ای که در آن کمیسیون اروپا حق ابتکار عمل دارد، مورد بررسی قرار می‌دهد.

بنابر وب سایت "ابتکار عمل شهروندان اروپایی"، وضعیت کنونی درخواست‌ها برای عضویت در طرح "ابتکار عمل"‌ به شرح زیر است:

• موفقیت‌آمیز: 3 مورد
• در حال بررسی: 6 مورد
• رد شده: 11 مورد
• عدم کسب امتیاز کافی: 16 مورد

4- اروپای در حال بحث

"اروپای در حال بحث" پلتفرمی است که در سال 2011 ایجاد شد و هدف آن ایجاد فضایی آنلاین برای شهروندان جهت گذاشتن سوالات و به اشتراک گذاشتن دغدغه‌هایشان با سیاست‌گذاران، بود. تحت این پلتفرم با بیش از 1800 سیاست‌گذار از موسسات اروپا و ... مصاحبه شد و 70000  ایده و پیشنهاد دریافت گردید. این فرمت که پیرامون بحث‌ها ساختار یافته است، معمولا با یک مقاله‌ی خلاصه و مصاحبه‌های متخصصان بر روی سایتی که بعدها شرکت‌کنندگان نظر می‌دهند، آغاز می‌شود.

5- آینده‌گرایی

آینده‌گرایی پلتفرمی است برای جمع‌آوری نظریات ساختار نیافته، پشنهادات و راه‌حل‌های شهروندان و ذینفعان درباره و برای آینده که توسط شبکه‌های ارتباطی دیجیتال، محتوا و فناوری برای یک پروژه با موضوع آینده‌های فناوری یا همان آینده‌گرایی، ساخته شد. این پلتفرم تاکنون برای چندین پروژه تولید ایده‌ی دیگری نیز استفاده شده است که می‌توان به پروژه "دیجیتال برای اروپا" (Digital4EU) اشاره کرد. هدف از پروژه‌ی مذکور ایجاد تعاملی گزینه‌ها برای آینده می‌باشد تا اینکه ساختار سنتی و مبتنی بر سوال-جواب و مشاوره‌ی ذینفعان باشد. اگرچه هم‌اکنون هیچ ارتباطی در ابزارهای گسترده‌تر مشارکت و دموکراسی وجود ندارد، و آینده‌گرایی به عنوان یک بخش مستقل از وب سایت اتحادیه اروپا عمل‌ می‌کند، طرح‌هایی جهت انتشار کد به عنوان بسته مستقل وجود دارد که در نتیجه‌ی آن‌ها همان رویکردها در جاهای دیگر قابل استفاده خواهند بود.

6- D-cent

پروژه D-CENT، به عنوان یکی از پروژه‌های تامین مالی شده توسط اتحادیه اروپا، هم‌اکنون قصد دارد تا فناوری‌های غیرمتمرکز مشمولیت شهروند ایجاد کند. این پروژه تا حدودی جالب به نظر می‌رسد زیرا به طور کلی منطق پشت آن – یک مجموعه‌ای از ابزارهای بهم پیوسته است تا اینکه یک پلتفرم تنها باشد –مسیر کنونی حرکت در دموکراسی دیجیتال است. اشتیاق کمیسیون اروپا جهت تامین مالی این پروژه نشان می‌دهد که این کمیسیون نیاز به نسل بعدی نوآوری‌های دموکراسی دیجیتال با هدف متمرکز شدن جهت ایجاد مشارکت در شبکه‌ها را احساس می‌کند.

منبع:

Open Policy Making in the EU, Lessons and Opportunities, The Democratic Society, April 2016.